Bilgi Havuzu

Marka tescili, ayırt ediciliğe sahip bir markanın, marka tescil başvurusu yapıldıktan sonra başvuru sahibi adına tescil edilmesi işlemidir.

Markaların tescilini düzenleyen 556 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye göre daha önce tescil almış bir marka ile aynı veya ayırt edilemeyecek kadar benzer markalar aynı sınıflarda tescil edilemezler. Tesciline karar verilen markalar 3 ay süre ile resmi markalar bülteninde ilanda kalırlar. Bu 3 aylık ilan süresinde markaya itiraz gelmemesi durumunda marka tescil tamamlama sürecine girer. Tescil tamamlama harçlarının ödenmesinden sonra ortalama 2 ay içerinde marka tescil belgesi alınır. Tescil belgesi ortalama 10-12 ay içerisinde elinize geçmiş olacaktır. Ancak markanız başvuru tarihi itibariyle korunmaya başlayacaktır

Markalar, kullanılacakları mal ve hizmetlere göre 34 mal ve 11 hizmet sınıfı olmak üzere toplam 45 marka sınıfında tescil edilebilirler. Marka tescil başvurusu maliyeti, markanın başvurusunun yapılacağı marka sınıf sayısına göre değişmektedir.
Markalar tescil edilmeleriyle beraber ilk başvuru tarihinden itibaren 10 yıllık koruma sağlamaktadırlar. Bu 10 yıllık sürenin dolmasının ardından 10’ar yıllık süreler ile marka tescilleri yenilenebilmektedir.

Marka tescil başvurusu, bir markanın tescil edilmesi için Türk Patent Enstitüsü nezdinde tescil başvurusunun dosyalanması işlemidir. Marka başvurusu, gerekli dokümanların hazırlanması ve ücretlerin ödenmesi ile birlikte Türk Patent Enstitüsü nezdinde dosyalanmaktadır. Marka tescil başvurusu için gerekli belgeler aşağıda sıralanmıştır;

• Başvuru sahibinin bilgileri,
• Marka örneği,
• Özel vekaletname,
• Marka başvuru ücretinin ödendiğini gösterir dekont.

Yukarıda belirtilen belgelerin tamamlanmasını takiben kapsamlı marka araştırması ve marka tescili başvurusu aynı gün içerisinde Türk Patent Enstitüsü nezdinde dosyalanmaktadır.

Marka tescil süreci, şu şekilde işlemektedir; Marka tescil başvurusu Türk Patent Enstitüsü nezdinde dosyalandıktan sonra, Türk Patent Enstitüsü marka başvurusunu ilk önce şekli açıdan incelemektedir.

Şekli açıdan uygun bulunan marka başvuruları için, daha sonra Türk Patent Enstitüsü içerik incelemesine geçmektedir. Türk Patent Enstitüsü, markayı içerik olarak incelerken, markanın tescil kriterlerine haiz olup olmadığını, daha önceki tarihli tescilli veya başvuru aşamasında olan markalardan ayırt edici olup olmadığını değerlendirmektedir. Bu değerlendirmenin ardından tescile uygun bulunan markalar resmi markalar bülteninde yayınlanmaktadır. Bir marka başvurusu için markanın yayını ortalama başvuru tarihinden itibaren 5-6. aya denk gelmektedir.

Yayınlanan marka başvuruları için 3 aylık bir itiraz süresi söz konusudur. Bu 3 ayın sonunda eğer yayınlanan marka başvurusuna itiraz gelmez ise, marka için tescil kararı verilmektedir. Tescil ücretinin zamanında ödenmesinden sonra marka tescil belgesi düzenlenerek marka başvuru sahibine veya vekiline iletilmektedir. Bir marka başvurusunda itiraz gelmez ise marka tescil belgesinin elimize ulaşması, ortalama 10-12 ay tutmaktadır.

Patent, gerçekleştirilen buluşlara yönelik olarak, ilgili buluşu gerçekleştiren kişiye belirli bir süre sağlanan münhasır haktır. Patent tanımının ne olduğunu iyi anlayabilmek için, buluş tanımının ne olduğunu izah etmek gereklidir. Buluş tanımı, kısaca herhangi bir teknik soruna getirilmiş olan bir teknik çözüm veya teknik yöntem olarak tanımlanır. Buluşlar, tarımda dahil olmak üzere, sanayinin herhangi bir dalında üretilebilir ve uygulanabilir nitelikte herhangi bir soruna getirilmiş olan teknik çözümler olmalıdır. Dolayısı ile patent nedir sorusunun bir başka cevabı ise, herhangi bir teknik soruna getirilmiş olan bir teknik çözümün veya teknik yöntemin, teknik çözümü bulan kişi için belirli bir süre korunmasıdır diye verilebilir.

Patent başvurusu, gerçekleştirilen bir buluşun korunması amacıyla Türk Patent Enstitüsü nezdinde patent başvurusunun dosyalanması işlemidir.

Patent başvurusu yapılmadan önce, patent başvuru dokümanlarının (tarifname, istemler ve teknik çizimler) iyi bir şekilde hazırlanması gerekmektedir.

Patent araştırması, patent başvurusuna konu olan buluş için resmi kuruluşlar tarafından yapılan bir araştırmadır. Bu patent araştırması neticesinde, buluş konusu ile ilgili tekniğin bilinen durumunda yer alan en yakın dokümanlar belirlenir ve bir patent araştırma raporu (Patent Search Report) hazırlanır. Patent araştırma raporu, patent başvurusunun patent verilebilirlik kriterlerini ne derece karşılayıp karşılamadığı konusuna ışık tutar.

Patent araştırması sonucunda gelen patent araştırma raporu sonrasında, başvuru sahibi isterse patent incelemesi talebinde bulunmaz ve incelmesiz patent sistemini tercih edebilir. Bu durumda, patent başvuru sahibine 7 yıllık bir koruma sağlayan bir incelemesiz patent belgesi verilmektedir. İncelemesiz Patent Tescil Belgesi sahibi, 7 yıllık süre dolmadan isterse patent inceleme talebinde bulunarak incelemesiz patentini incelemeli patente çevirebilir. İncelemeli Patent Tescil Belgesi, patent başvuru sahibine 20 yıllık bir patent koruması sağlamaktadır.

Marka Patent, genellikle yanlış kullanılan bir tanımdır. Marka, bir firma ya da şahıs tarafından üretilen mal veya hizmetlerin, başka firma ya da şahıslar tarafından üretilen mal veya hizmetlerden ayırt edilmesini sağlayan; kişi adları, sözcükler, şekiller, harfler, sayılar gibi baskı yoluyla yayınlanabilen ve çoğaltılabilen her türlü işarete verilen addır. Marka ile ilgili en önemli kriter, kullanılan işaretin benzer ürün ya da hizmetlerden farklılaşmayı sağlayan ‘Ayırt Edici Özelliğinin’ bulunması gerekliliğidir.

Patent ise gerçekleştirilen buluşlara yönelik olarak, ilgili buluşu gerçekleştiren kişiye belirli bir süre sağlanan münhasır haktır. Patent tanımının ne olduğunu iyi anlayabilmek için, buluş tanımının ne olduğunu izah etmek gereklidir. Buluş tanımı, kısaca herhangi bir teknik soruna getirilmiş olan bir teknik çözüm veya teknik yöntem olarak tanımlanır. Buluşlar, tarımda dahil olmak üzere, sanayinin herhangi bir dalında üretilebilir ve uygulanabilir nitelikte herhangi bir soruna getirilmiş olan teknik çözümler olmalıdır. Dolayısı ile patent nedir sorusunun bir başka cevabı ise, herhangi bir teknik soruna getirilmiş olan bir teknik çözümün veya teknik yöntemin, teknik çözümü bulan kişi için belirli bir süre korunmasıdır diye verilebilir.

Faydalı Model Belgesi, tıpkı patentler gibi buluşlara verilen koruma belgeleridir. Faydalı Model Belgesi için belge verilebilirlik kriterleri, yenilik ve sanayide uygulanabilirliktir. Yeni olan ve sanayide uygulanabilir olan buluşlar, faydalı model belgesi ile korunabilirler. Faydalı model belgesi, başvuru sahibine ilk başvuru yapıldığı tarihten itibaren 10 yıllık bir koruma sağlamaktadır. Faydalı Model Belgesi, patent ile aynı haklara sahiptir.

Faydalı Model Belgesi başvurusu, gerçekleştirilen bir buluşun korunması amacıyla Türk Patent Enstitüsü nezdinde faydalı model belgesi başvurusunun dosyalanması işlemidir.

Faydalı Model Belgesi başvurusu yapılmadan önce, ulusal ve uluslar arası patent veritabanlarında bir patent sorgulaması yapılmalıdır. Bu patent sorgulama neticesinde faydalı model belgesi başvurusunun yapılıp yapılmaması yönünde karar verilmelidir. Ayrıca faydalı model belgesi başvurusunun koruma kapsamı da, yapılacak patent araştırması neticesinde karşılaşılan dokümanlar değerlendirilerek belirlenmelidir.

Faydalı Model Belgesi başvurusu yapılmadan önce, faydalı model belgesi başvuru dokümanlarının (tarifname, istemler ve teknik çizimler) iyi bir şekilde hazırlanması gerekmektedir. Kullanılacak her kelimenin başvurunun koruma kapsamını önemli ölçüde etkileyeceğini göz önüne alarak bu konuda profesyonel bir patent vekilinden (tercihen mühendis kökenli bir patent uzmanından) yardım alınması çok önemlidir.

554 sayılı Endüstriyel Tasarımların Korunmasına İlişkin Kanun Hükmünde Kararnamede endüstriyel tasarımı kavramı şu şeklide tanımlanmaktadır;

“Tasarım, bir ürünün tümü, veya bir parçası veya üzerindeki süslemenin, çizgi, şekil, biçim, renk, doku, malzeme veya esneklik gibi insan duyuları ile algılanan çeşitli unsur veya özelliklerinin oluşturduğu bütünü ifade eder.”

Sınırların kalktığı küresel rekabet ortamında, sektörde faaliyet gösteren diğer firmalarla yarışta öne çıkmak, müşteri beklentilerine cevap vermek ve memnuniyetini en üst seviyeye çıkarmak, ürün kalitesinin artırılması, etkin pazarlama faaliyetleri ile yapılabileceği gibi günümüz ekonomisinde tasarım yolu ile bu hedefe ulaşmış bir çok kuruluş bulunmaktadır.

Yapılan araştırmalar, tüketici ürün tercihinde marka, kalite, fiyat gibi unsurların yanı sıra ürünlerin dış görünümünün de oldukça etkili olduğunu göstermektedir. Hatta çoğu zaman tüketiciye aynı kaliteyi sunan iki ürün arasında, dış görünüş ürün tercihinde en etkin rolü üstlenmektedir.
Bu nedenle, yeni, sürekli değişim gösteren insan ihtiyaçlarına cevap verebilen, ergonomik ve estetik niteliğe sahip tasarımlar ortaya çıkarmak, fikir sahiplerine ekonomik anlamda gün geçtikçe artan kazanımlar sağlamaktadır.

Tasarım modern bir toplumda giderek artan bir öneme sahip olmaya başlamıştır. Günümüz ticari hayatında, özgün ve yeni tasarımların geliştirilerek tüketicinin beğenisine sunulması ticari başarı elde etme noktasında tek başına yeterli olmamaktadır. Birer fikir ürünü olan tasarımların tüketici açısından çekici bulunması başarılı tasarım kavramını oluşturmakla beraber rekabet gücünü artırıcı unsur olmakta ve bu alanda başarıya ulaşmada etkin rol oynamaktadır. Başarılı bir tasarım ise hayal gücü, üstün emek ve ek yatırımlara ihtiyaç duymaktadır.

Yapılan yatırımların, sarf edilen emeğin ve ürüne dönüşen fikrin korunmasının önemi bu noktada ortaya çıkmaktadır. Koruma ile elde edilen, tasarım hakkı sahibinin izni olmaksızın başka kişilerce tasarımın ticari amaçla kullanımını engelleme hakkı, yapılan yatırımların, hem ekonomik hem de sosyal anlamda geri dönüşümü açısından oldukça önemli olmaktadır. Aksi takdirde, özgün ve yeni tasarımlar fikir hırsızlığı, kopyalama ve taklit gibi tehditlerle karşı karşıya kalacak ve hakkın savunulması oldukça zorlaşacaktır.